KÜRESEL BELİRSİZLİKLER AVRO PROBLEMLERİVE OLASALI BIR KRİZİN TÜRKİYE EKONOMİSİNE ETKİLERİ
Prof. Dr. Vefa Tarhan
Bu yazıda Avro bölgesi problemlerini incelemeye devam ediyorum, ve problemlerin başta Avro Bölgesi olmak üzere küresel belisizliklerin yarattığı olumsuz ortamın, bu gün ekonomilerin yaşadığı sıkıntılı problemlerden mesul olduğunu ifade ediyorum. Avro kökenli problemlere dağılma dışında bir çözüm olmadığı sonucuna varıyorum. Ayrıca, sistem şimdi de daha sonra da dağılsa, bir küresel kriz tehlikesi yaratabiceğinin nedenlerini açıklıyorum. Bu olasalı krizin tut-sat krizinden daha derin olabilecek. Bunun bir nedeni, Merkez Bankalarının elinde, faizler neredeyse sıfır olduğu, için geçen krizin tersine kullanabilecekleri bir faizi silahının olmaması. Ayrıca, bir kriz durumunda, Türkiyenin listesini verdiğim 6-7 kırılganlık noktası nedeniyle, ortalama bir ülkeye göre, daha derin ve daha şiddetli bir kriz yaşamaya aday olduğunu açıklıyorum. Malesef Merkez Bankalarının elinde faizleri değiştirecek bir sılah varken, küresel belirsizliklere hitap edecek bir silah yok.
Son gelişmeler risk iştahı konusunda olumlu bir kıpırdama olduğunu ve problem ülkelerin faizlerinde bir gerileme olduğunu gösteriyor. Ancak, problem ülke tahvillerine talep yatırım ufku kısa olan hedge fonlarından geldiği için bu faiz düşüslerinin ne derecede kalıcı olacağı şüpheli.
2013'de çok yüksek dış finansman ihtiyacı olan Türkiyenin ($60 milyar kadarı cari açık için $143 milyarı borç geri ödemeleri için) ani bir olumsuz gelişme ülke için borç ödeme konusunda büyük bir tehlike kaynağı olabilecek.
Avro problemleri için öne sürülen 3 çözüm önerisini inceledikten sonra, hiç birisinin işlemeyeceği sonucuna varıyorum. Son 1 aydır ekonomi yöneticelerde hakim olan genel hava 'durumun acilliği şimdilik ertelandi' şeklinde. Ancak bu suni rehavete rağmen belirsizlik maliyetleri konusunda taksimetre çalışmakta. Bu maliyetin göstergeleri arasında, AB ülkelerde daralma beklenmesi (2013'de), ABD'de işsizliğin devam etmesi, gelişen ülkelerde büyüme hızının yavaşlaması, ve dış finansman problemlerinin yaşanması yer alıyor.
T24'de yayınlanan bu yazının link'i
No comments:
Post a Comment